Διευκρινίζεται ότι οι απαντήσεις που δίνονται στην ενότητα αυτή δεν αποτελούν αποκλειστική γνώση του συγγραφέα, απλώς έχουν ως στόχο τη σφαιρική ενημέρωση των ασθενών. Η διάγνωση και η θεραπεία των νόσων της στοματικής κοιλότητας επιτυγχάνεται μόνον κατόπιν επισκέψεως στο οδοντιατρείο.
Το χρονικό διάστημα αυτό καθορίζεται από παράγοντες που σχετίζονται εξατομικευμένα με κάθε ασθενή. Η συχνότητα λήψης υδατανθράκων, η ποιότητα της στοματικής υγιεινής, το κάπνισμα παίζουν αναμφισβήτητα σημαντικό ρόλο.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο τακτικός έλεγχος ανά εξάμηνο στο οδοντιατρείο αρκεί για να προλάβει και να αντιμετωπίσει έγκαιρα τις νόσους που σχετίζονται με τα δόντια και τη στοματική κοιλότητα, για την πλειονότητα των ασθενών.
Με το σωστό βούρτσισμα των δοντιών, χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα μέσα (οδοντόβουρτσα, οδοντικό νήμα, φθοριούχος οδοντόκρεμα), προλαμβάνονται σε μέγιστο βαθμό οι δύο κύριες νόσοι που σχετίζονται με τα δόντια και τα ούλα, η τερηδόνα και η ουλίτιδα-περιοδοντίτιδα. Με τη σωστή χρήση των μηχανικών μέσων (οδοντόβουρτσα, οδοντικό νήμα) προλαμβάνεται η ουλίτιδα, ενώ με τη χρήση φθοριούχου οδοντόκρεμας, σε συνδυασμό με την τακτική φθορίωση των δοντιών στο οδοντιατρείο από την παιδική ηλικία προλαμβάνεται η τερηδόνα.
Το βούρτσισμα των δοντιών συνιστάται μετά από κάθε κύριο γεύμα και μετά τη λήψη ζαχαρούχων τροφών. Επειδή οι ρυθμοί του σύγχρονου τρόπου διαβίωσης, συχνά καθιστούν ανέφικτη την εφαρμογή ενός τέτοιου πρωτόκολλου, προτείνεται το σωστό βούρτσισμα σε συνδυασμό με την ορθή χρήση οδοντικού νήματος τουλάχιστον κάθε βράδυ.
Μεγάλη σημασία έχει και ο τρόπος βουρτσίσματος των δοντιών, γεγονός που συχνά παραβλέπεται. Για τον λόγο αυτό, στο ιατρείο μας, το ραντεβού του καθαρισμού συμπληρώνεται πάντα με επίδειξη των μέσων στοματικής υγιεινής και τη χορήγηση κατάλληλης οδοντόβουρτσας.
Ο πλέον κατάλληλος χρόνος για την πρώτη επίσκεψη του παιδιού σας στο οδοντιατρείο είναι μόλις έχει ανατείλει η πρώτη σειρά νεογιλών δοντιών, στην ηλικία περίπου του 1 έτους. Τότε, με τη μορφή ευχάριστου παιχνιδιού γίνεται η πρώτη οδοντιατρική εξέταση και δίνονται οδηγίες στους γονείς για τον καθαρισμό των νεογιλών δοντιών, και για την κατηγορία των τροφών που επιταχύνουν το “χάλασμα” των δοντιών.
Σε καμία περίπτωση η πρώτη οδοντιατρική εξέταση δεν πρέπει να αναβάλλεται για μετά το 2ο έως 3ο έτος ηλικίας. Η πιθανότητα να έχουν τερηδονιστεί μερικά νεογιλά δόντια σε αυτήν την ηλικία, χωρίς να έχει προηγηθεί καμία οδοντιατρική μέριμνα πρόληψης, είναι αρκετά αυξημένη.
Το φθόριο εφαρμοζόμενο τοπικά στα δόντια, έχει αποδειχθεί ότι ενισχύει το σμάλτο ενάντια στην τερηδόνα, η οποία ευθύνεται για την καταστροφή του. Αυτή η δράση του φθορίου έχει μεγάλη σημασία στο χρονικό διάστημα αμέσως μετά την ανατολή των δοντιών και κατά τα πρώτα χρόνια ύπαρξής τους στον οδοντικό φραγμό, χωρίς να χάνεται η δραστικότητά του σε οποιαδήποτε ηλικία.
Το φθόριο στις μέρες μας περιέχεται ως συστατικό οποιασδήποτε οδοντόπαστας σε χαμηλές συγκεντρώσεις. Αυτός είναι ο βασικός ρόλος της οδοντόκρεμας στην καθημερινή στοματική υγιεινή.
Η δράση αυτή του φθορίου ενισχύεται σε πολλαπλάσιο βαθμό στο οδοντιατρείο με την εφαρμογή γέλης (τζελ) με υψηλή συγκέντρωση σε φθόριο (φθορίωση), μετά τον καθαρισμό και τη στίλβωση των δοντιών ανά εξάμηνο και μετά την ηλικία των έξι ετών.
Στην πραγματικότητα, η φθορίωση καλό είναι να συνεχίζεται και μετά την ενιληκίωση, αλλά η κρισιμότητά και η σπουδαιότητάς της ως μέσου πρόληψης της τερηδόνας από τα έξι έως και τα δεκαοκτώ έτη είναι αναμφισβήτητη.
Η διατήρηση των νεογιλών δοντιών σε υγιή κατάσταση μέχρι το χρόνο της φυσιολογικής απόπτωσης τους κρίνεται ιδιαιτέρως σημαντική:
Η παθολογική αυτή κατάσταση καθίσταται αρκετά ενοχλητική ιδιαιτέρως τους καλοκαιρινούς μήνες, οπόταν η λήψη κρύων ή και παγωμένων ροφημάτων γίνεται συχνότερα και κατά δεύτερο λόγο τον χειμώνα, με τη λήψη ζεστών ροφημάτων και τροφών.
Αυτή η “υπερευαισθησία” στο κρύο ή και το ζεστό οφείλεται συνήθως στο γεγονός ότι σε σημαντικό αριθμό ανθρώπων, τα δόντια στην περιοχή τους αντίστοιχα προς τα ούλα, είναι ακάλυπτα από σμάλτο. Η κατάσταση αυτή μάλιστα είναι “φυσιολογική”, καθώς προκαλείται από ανατομική παραλλαγή της δομής των δοντίων.
Σ’ αυτήν την περίπτωση η στίλβωση των δοντιών στο ιατρείο σε συνδυασμό με τη χορήγηση ειδικών απευαισθητοποιητικών οδοντόκρεμων και τζελ για χρήση επί δύο έως τρεις εβδομάδες στο σπίτι δίνει λύση στο πρόβλημα.
Στην περίπτωση κατά την οποία διαγνωσθεί χάλασμα του δοντιού (τερηδόνα ή διάβρωση), ο οδοντίατρος προβαίνει στην κατάλληλη θεραπεία (σφράγισμα), προκειμένου να εξαλειφθεί η ευαισθησία .
Στις μέρες η πλήρης εξάλειψη του πόνου σε κάθε οδοντιατρική επέμβαση είναι πραγματικότητα. Η εφαρμογή επιφανειακών αναισθητικών υπό μορφή γέλης (τζελ) με ευχάριστη γεύση ή αντίστοιχων σπρέι πριν τη χρήση του τοπικού αναισθητικού διαλύματος, εξασφαλίζει το ανώδυνο κάθε οδοντιατρικής θεραπείας.
Βασική επιδίωξή μας αποτελεί η καλλιέργεια ενός ευχάριστου κλίματος, έτσι ώστε η επίσκεψή σας στο οδοντιατρείο μας να γίνεται μακριά από άγχος, στρες και αρνητική διάθεση.
Στην πραγματικότητα, η ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση) είναι η θεραπευτική επέμβαση που “σώζει” τα πολύ κατεστραμένα και χαλασμένα από την τερηδόνα δόντια.
Εφόσον η απονεύρωση γίνει ορθά, εφαρμόζοντας το κατάλληλο πρωτόκολλο, τα ποσοστά επιτυχίας ξεπερνούν το 95% στην πενταετία και αγγίζουν το 90% στην δεκαετία.
Στις μέρες η πλήρης εξάλειψη του πόνου σε κάθε οδοντιατρική επέμβαση είναι πραγματικότητα. Η εφαρμογή τοπικών αναισθητικών υπό μορφή γέλης (τζελ) με ευχάριστη γεύση ή αντίστοιχων σπρέι πριν τη χρήση του κύριου αναισθητικού διαλύματος, εξασφαλίζει το ανώδυνο κάθε οδοντιατρικής θεραπείας.
Η απομόνωση του πεδίου εργασίας (δόντι ή ομάδα δοντιών) από την υπόλοιπη στοματική κοιλότητα με χρήση εύγευστου κι εύοσμου ελαστικού αποτελεί την κύρια φιλοσοφία της μεθόδου.
Ο ελαστικός απομονωτήρας στην πραγματικότητα δεν αποτελεί μια πρόσφατη “ανακάλυψη”. Τα πλεονεκτήματα που συνοδεύουν τη χρήση της μεθόδου κυρίως κατά τις επεμβάσεις οδοντικής χειρουργικής (εμφράξεις και ανασυστάσεις σύνθετης ρητινης – λευκά σφραγίσματα) και ιδιαιτέρως κατά τις ενδοδοντικές θεραπείες (απονευρώσεις κι επαναλήψεις απονευρώσεων) συνοψίζονται στα ακόλουθα:
Το τρίξιμο αυτό των δοντιών, οφείλεται σε αυξημένη δραστηριότητα των μασητήριων μυών κατά τη διάρκεια του ύπνου και ονομάζεται βρυγμός. Αυτή η δύναμη σε πρώτη φάση εκτονώνεται πάνω στα δόντια. Έτσι, αυτοί που κοιμούνται κοντά σας αντιλαμβάνονται ένα κροτάλισμα ή σφίξιμο των δοντιών.
Το αποτέλεσμα του βρυγμού στον οδοντικό φραγμό είναι μια σειρά από “φαγωμένα” δόντια, ιδίως όσον αφορά τους κοπτήρες και τους κυνόδοντες. Εφόσον το φαινόμενο δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, οι αποτριβές αυτές στο μασητικό-κοπτικό τμήμα των δοντιών συχνά προκαλούν σημαντικά αισθητικά και λειτουργικά προβλήματα.
Σε δεύτερο επίπεδο η “υπερβολική” δραστηριότητα των μασητήριων μυών, ενδέχεται να σχετίζεται και με πονοκεφάλους και πόνο από την περιοχή των αυτιών. Ο πόνος αυτός είναι ισχυρός αμέσως μετά την αφύπνιση και σταδιακά στη διάρκεια της ημέρας υποχωρεί.
Στην πρώτη γραμμή της θεραπευτικής αντιμετώπισης του βρυγμού έρχεται η κατασκευή και η χρησιμοποίηση κατά τη διάρκεια του ύπνου εξατομικευμένων ναρθηκών από ακρυλική ρητίνη. Οι νάρθηκες αυτοί εφαρμόζουν στα δόντια της άνω γνάθου κι εξασθενούν τη μη φυσιολογική δράση των μυών της μάσησης κατά τη διάρκεια του ύπνου, με αποτέλεσμα να μην εκδηλώνονται πονοκέφαλοι ή ωταλγίες. Επιπλέον, οι δυνάμεις που συνεχίζουν να ασκούνται από τους μύες αυτούς εκτονόνωνται πάνω στο νάρθηκα προστατεύοντας το σμάλτο του δοντιού.
Εφόσον, οι αποτριβές που προκλήθηκαν στα δόντια από τον βρυγμό έχουν οδηγήσει σε σοβαρά λειτουργικά κι αισθητικά προβλήματα, πριν την κατασκευή του νάρθηκα, γίνεται αποκατάσταση των δοντιών με προσθετικά μέσα (όψεις πορσελάνης, ολοκεραμικές στεφάνες).
Η σημασία της άθλησης για τη διατήρηση της υγείας και της φυσικής κατάστασης του οργανισμού σε καλό επίπεδο είναι πέρα από κάθε αμφισβήτηση. Ωστόσο, ο κίνδυνος για τραυματισμό των δοντιών και των γνάθων κατά την άθληση, ιδιαιτέρως στα ομαδικά αθλήματα, κατέχει τη δεύτερη θέση σε ποσοστά, μετά τα τροχαία ατυχήματα.
Η κατασκευή εξατομικευμάνου νάρθηκα σε σχέση με τους έτοιμους νάρθηκες που κυκλοφορούν στο εμπόριο, εξασφαλίζει την καλή εφαρμογή του στα δόντια της άνω γνάθου.
Η χρήση του αθλητικού νάρθηκα προλαμβάνει κάθε είδους οδοντικό τραυματισμό (κατάγματα, εκγομφώσεις, μετατοπίσεις ιδίως των προσθίων δοντιών). Επιπλέον, μειώνεται η πιθανότητα για τραυματισμό των φατνιακών αποφύσεων, των γνάθων και των χειλέων.